“Filyos Çalıştayı” toplantısının sonuç birdirgesi açıklandı.

Ülkemizin ekonomik açıdan kalkınmasında önemli rol oynayacak mega yatırımlardan birisi olan ‘Filyos Vadi Projesi’ne bilimsel katkı sunmak,  üniversite ve diğer paydaşlarla işbirliği kapsamında bilginin ilgili sektörlerde kullanılmasını sağlamak amacıyla Filyos Çalıştayını, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi ev sahipliğinde 12-13 Şubat tarihlerinde gerçekleştirdik. Çalıştayda 54 (Ek-1) kurum/kuruluş, 6 odak gurubunda yaklaşık 80 katılımcı ile önceden belirlenen sorulara cevaplar arandı. Çalıştayın tüm süreçlerini içeren sonuç raporu daha sonra kamuoyuyla paylaşılacaktır. Yaklaşık 3 aylık bir sürede hazırlanan ve iki günlük oturumla nihayetlenen çalıştay odak gruplarında ortaya çıkan görüş, öneri ve diğer hususlar aşağıda sıralanmıştır.

• Filyos Vadi Projesi, çalıştaya katılan tüm paydaşların ittifak ettiği üzere ülkemizin geleceğine yön verecek mega projelerden biri olarak değerlendirilmiştir.
• Üniversite, ilgili kurum ve kuruluşlar ile sektör temsilcilerinin bir araya gelerek ortak akıl ile düşünme ve fikir üretme gayreti, çalıştayın temel misyonu olmuştur.
• Tükettiği doğal gazın %99’unu ithal eden ülkemiz, son 33 yılda yaklaşık 800 milyar metreküp doğalgaz ithal etmiştir. Henüz keşfedilen gaz miktarı bile ülkemizin son 33 yılda tükettiği doğalgaz miktarının yarısına denk gelmektedir. Bu bağlamda bölgede keşfedilen doğalgaz kuyuları üretime geçtiğinde, ülkemizin yıllık doğalgaz ihtiyacının %30’unu karşılama kapasitesine sahip olabilecektir. Ülkemizin enerji talebi hızla artan bir ülke olduğu dikkate alındığında, doğalgaz keşfinin önemi daha da artmaktadır. Doğalgaz keşfinin hem ülkemizin enerji arz güvenliği hem de makroekonomik hedeflerini destekleyecek etkili bir adım olacağı anlaşılmaktadır.
• Bölgede doğalgazın karaya çıkarılması ve işlenmesi yanında kurulması muhtemel yan sektörlerin katma değeri yüksek yüzlerce kimyasal ve petrokimya ürünü ticarileştirme potansiyeli Filyos Vadi Projesini ayrıca önemli kılmaktadır.
• Marmara bölgesinin Türkiye’nin üretim üssü olması, yüksek maliyet ve iş yükünün giderek artıyor olması yeni benzer lojistik imkanlara sahip üretim alanlarını gerekli kılabilmektedir. Bu bağlamda “Ar-Ge Marmara’da üretim Filyos’ta” modeli bir alternatif olarak değerlendirilebilir ve bunun bir/ilk örneği de Filyos Vadi Projesi olabilir.
• Filyos bölgesinin Ankara ve İstanbul’a yakın mesafede olması üretim/dağıtım ağı potansiyeline katkı sağlayacaktır.
• Filyos Vadi Projesi tasarımı, projelendirilmesi ve şu ana kadarki yapım aşamalarının çevre dostu bir yaklaşımla uygulanageldiği görülmüştür. Bundan sonra yapılacak çalışmalarda aynı hassasiyetin gösterilmesi beklenmektedir.
• Şu ana kadar yapıldığı gibi, Filyos projesinin uluslararası muhtemel kapasitesinin tanıtımının ve görünürlüğünün arttırılması önem arz etmektedir.
• Karşılaştırmalı üstünlüklerdeki küçük değişimlerin uluslararası ticaretin yönü üzerinde belirleyici etki yarattığı düşünüldüğünde, enerjiye ulaşma ve lojistik üstünlükleri nedeniyle, Filyos Bölgesi katma değeri yüksek yatırımlar için bir cazibe merkezi olma kapasitesine sahiptir.
• Projenin gerek lokasyonu gerek sunduğu diğer yatırım avantajları, ülkemizin öncelikli gereksinimleri ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nin uluslararası başarıları göz önünde bulundurularak havacılık ve uzay sanayine yönelik yatırımların gerçekleştirilmesinin bölge ve ülkemiz ekonomisi ile istihdamına önemli katkılar sağlayacağı değerlendirilmiştir.
• Makro firmaların bölgede yer alması ve destekleyici (yan sanayii) firmaların çevre tesislerde yer alması, bununla birlikte altyapı yatırımlarına yönelik özel teşvik mekanizmalarının ve üst koordinasyon birimlerinin oluşturulması gerekmektedir.
• Filyos Vadi Projesi içerisindeki endüstri bölgesi mevcut alanının genişletilmesi yönünde planların revize edilmesi, daha çok istihdamın sağlanması ve yeni üretim tesislerinin bölgeye kazandırılmasının önünü açacaktır.
• Filyos Vadi Projesi tam olarak hayata geçtiğinde 10.000 kişinin üzerinde bir istihdam öngörülmektedir. Oluşması muhtemel nüfusun ihtiyaçları için eğitim, sağlık, sosyal donatı alanları başta olmak üzere tüm ihtiyaçlar konusunda şimdiden bir hazırlık yapılması gerekmektedir.
• Filyos projesinin ve içerisinde yer alan Filyos Limanın yeri lojistik merkezi olması açısından makro anlamda iyi bir lokasyondadır. Karayolu, havayolu, demiryolu ve denizyolu bağlantısı olan güçlü bir projedir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının makro planlamalarının ve buna bağlı gerçekleştirilen yatırımların yerinde olduğu düşünülmektedir.
• Liman işletmeciliğinde otonom modellerin kurgulanması gerekmektedir. İşlemlerin hızlı ve maliyet avantajı sağlayabilmesi için yönetimin tek merkezden yapılmasına yönelik bir model önerilmektedir.
• Filyos Limanının kısa vadede mevcut demiryolu ve karayolu ile bağlantısı sağlanmalıdır. Orta ve uzun vadede ise 3 deniz 3 liman projesi kapsamında ortaya çıkan Filyos, Mersin ve Çandarlı limanlarının bağlantısı yapılmalıdır. Böylece kuzey-güney, doğu-batı bağlantılarının güçlendirilmesine büyük katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
• AB mesleki yeterlilikler çerçevesinde liman ve lojistik merkezde yer alacak personellerin sertifikasyonlu eğitimine ve yetkinlik kazandırılmasına önem verilmelidir.
• Bölgede ve hatta ülke genelinde üretilecek olan makine ve ekipman imalatı için sertifikasyon merkezlerinin oluşum süreçlerinin hızla tamamlanması, gerekli durumlarda bölgede merkez kurulması önerilmektedir.
• İhtisas alanlarının oluşturulması verimliliği arttıracaktır.
• Bölge üniversitelerinin işbirliği içinde olması ve ortak projeler yürütmesi, bölgeye yönelik projeler üretmesinin desteklenmesi, bu bağlamda bölgeye özel TÜBİTAK, Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, KOSGEB aracılığıyla proje teşviklerinin verilmesi önerilmektedir.
• Filyos Endüstri Bölgesi etrafında destekleyici tesislerin (OSB, ihtisas bölgesi vb.) oluşumunun desteklenmesi gerekmektedir.
• Üniversite öğrencilerinin staj/yarı zamanlı çalışma gibi modellerle desteklenmesi, bölgede üretim için gerekli nitelikli insan kaynağı oluşumuna katkı sağlayacaktır.
• Bölge üniversitelerinde, ihtiyaç duyulan nitelikli iç gücünü sağlayacak önlisans, lisans ve lisansüstü programlarının açılması ve Filyos Endüstri Bölgesi’nde merkez/enstitü/bölüm-program gibi birimlerin kurulması oldukça önem arz etmektedir.
• Filyos Vadi Projesi ile ilgili önümüzdeki süreçte yapılacak çalışmalarda yurtdışı modeller incelenip olası senaryolar üzerinde durulmalıdır.
• Filyos Vadi Projesi’nin sosyo-ekonomik, kültürel, ekolojik ve diğer yönleri, ilgili paydaşlar tarafından ayrıca ele alınmalıdır.
• Alanında yetkin sektör temsilcileri ile öncü kurum-kuruluşların işbirliği yaparak bir sinerji ortamında görüşlerini paylaşması ve birbirinden haberdar olması Filyos Vadi Projesi’nin gelişmesinde çok önemli katkı sunmuştur. Farkındalık yaratması açısından Filyos Çalıştayının alanında ilk olması kayda değerdir. Çalıştayın her bir aşamasında katkı veren tüm paydaşlarımıza ve kamuoyuna duyurulmasında emeği geçen basın mensuplarına şükranlarımızı sunuyoruz.